Sobotnie uroczystości (11.10.2025 r.) rozpoczęły się mszą świętą w kościele parafialnym w Tyczynie, podczas której dziękowaliśmy za minione lata pracy, nauki i wspólnoty. Następnie główne obchody przeniosły się do nowoczesnej sali gimnastycznej, otwartej w ubiegłym roku, gdzie zgromadzili się uczniowie, nauczyciele, absolwenci oraz zaproszeni goście.
Nie zabrakło słów wdzięczności, wzruszających wspomnień i chwil pełnych dumy z dorobku szkoły.
Podczas uroczystości starostowie rzeszowscy Krzysztof Jarosz i Jerzy Bednarz wraz z Tomasz Wojton, przewodniczącym Rady Powiatu Rzeszowskiego, wręczyli trzy nagrody uhonorowujące nauczycieli za ich szczególny wkład w wychowanie i kształtowanie kolejnych pokoleń uczniów.
4 września 1945 roku w dawnym pałacu Wodzickich w Tyczynie oficjalnie rozpoczęło działalność Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne „Samopomocy Chłopskiej” – pierwsza szkoła średnia na tym terenie.
Jeszcze w czasie II wojny światowej w Tyczynie prowadzone były tajne komplety na poziomie szkoły średniej. W 1942 roku jedenaście osób – żołnierzy Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej – przystąpiło do konspiracyjnego egzaminu maturalnego. Tuż po wyparciu Niemców, na przełomie 1944 i 1945 roku z inicjatywy tyczyńskiego wikarego, księdza Leona Trojnara i Mieczysława Skotnickiego zorganizowany został kurs I klasy gimnazjalnej dla 15 chętnych. Powstał również Komitet Gimnazjalny na czele z działaczem ludowym z Budziwoja Józefem Żmudą, który podjął się organizacji szkoły średniej i kompletowania kadry nauczycielskiej.
W sierpniu 1945 roku rzeszowskie kuratorium wydało zgodę na utworzenie szkoły średniej w Tycznie. Ze względów formalnych miała ona początkowo charakter szkoły prywatnej. 4 września dokonano uroczystego otwarcia placówki funkcjonującej początkowo pod nazwą Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego „Samopomocy Chłopskiej” im. Władysława Orkana, którego pierwszym dyrektorem został polonista Tadeusz Waligóra.
Siedzibą nowej szkoły stał się przejęty właśnie przez państwo pałać, zbudowany w II połowie XIX wieku przez hrabiego Ludwika Wodzickiego. W ostatnim okresie wojny mieścił się tutaj szpital wojskowy, później obóz dla przesiedleńców. Wspólnym wysiłkiem miejscowej społeczności udało się w szybkim tempie zdewastowane wnętrza przywrócić do stanu używalności. Początki były jednak bardzo trudne. Brakowało wyposażenia, pomocy naukowych. Ławami szkolnymi były zbite z desek stoły, uczniowie siedzieli na krzesłach przyniesionych z domów. Kadrę nauczycielską w części tworzyli repatrianci z Kresów, z Buczacza pochodził chociażby dyrektor Waligóra.
W pierwszym roku szkolnym w Tyczynie naukę podjęło 307 uczennic i uczniów w siedmiu oddziałach. We wrześniu 1946 roku dyrektorem szkoły został pochodzący z Budziwoja absolwent wydziału matematyczno-fizycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego Jan Borowiec. Zaledwie kilka tygodni temu powrócił z Niemiec, gdzie przez pięć lat przebywał w obozie jenieckim. Za jego kadencji zorganizowana została biblioteka szkolna. Powstał też internat, w którym w pierwszym okresie zamieszkiwało 17 chłopców i 10 dziewcząt.
Pierwszy egzamin maturalny odbył się 7 czerwca 1948 roku, zdało go 17 uczennic i uczniów. Po upaństwowieniu w 1948 roku placówka zaczęła funkcjonować jako Państwowa Szkoła Ogólnokształcąca Stopnia Licealnego.
W kolejnych latach z dotacji, środków własnych i zbiórek społecznych prowadzone były niezbędne remonty pałacu, m.in. zbudowano wodociąg, przygotowano mieszkania dla nauczycieli. W szkolnych wspomnieniach zachowały się chociażby wzmianki o zakupie w 1960 roku… pierwszej lodówki. Wcześniej łatwo psujące się produkty, jak np. mięso konserwowane były jak w zamierzchłych czasach solą.
Do historii szkoły tamtego okresu przeszła Wincenta Dąbrowska – charyzmatyczna dyrektor w latach 1955-71, pod której kierownictwem placówka stała się jedną z bardziej rozpoznawalnych szkół średnich w regionie.
W kronikach szkolnych wspomina się ją jako „Panią na Tyczynie” – nie z tytułu, lecz z szacunku. Za jej kadencji miała miejsce reforma edukacyjna i przekształcenie szkoły w czteroletnie liceum na podbudowie ośmioklasowej szkoły podstawowej. Funkcjonowały w niej liczne koła zainteresowań i organizacje młodzieżowe.
W latach 70. udało się zapobiec likwidacji liceum, natomiast w 1978 roku powstał w Tyczynie Zespół Szkół, w skład którego weszły Liceum Ogólnokształcące, Zasadnicza Szkoła Zawodowa (specjalności: metalowa, odzieżowa, rolnicza) i Zasadnicza Szkoła Górnicza. W tamtym okresie kształciło się tu łącznie ok. 500 uczniów pod opieką ponad 30 nauczycieli. W kolejnych latach placówka ulegała przemianom dostosowując się do potrzeb danej chwili. Od czasów reformy administracyjnej w 1999 roku placówka jest jednostką organizacyjną Powiatu Rzeszowskiego. Obecnie w skład Zespołu Szkół wchodzi Liceum
Ogólnokształcące imienia Władysława Orkana i Szkoła Mistrzostwa Sportowego.
Od 2005 roku w LO funkcjonują klasy z edukacją policyjną, prowadzone we współpracy z Komendą Wojewódzką Policji w Rzeszowie. W późniejszych okresie powstała również klasa penitencjarna, klasa ochrony osób i mienia z elementami bezpieczeństwa wewnętrznego oraz klasa psychologiczna w służbach mundurowych.
W ostatnich latach pałac Wodzickich, gdzie mieści się Zespół Szkół przeszedł szereg prac remontowych i modernizacyjnych. Odnowiono elewację pałacu i pawilonu, przebudowano schody, taras i mur oporowy oraz odtworzono elementy małej architektury.
Zabytkowa oficyna została zaadaptowana na internat z 15 pokojami, łazienkami, aneksem kuchennym i jadalnią, dostosowanymi do potrzeb osób niepełnosprawnych. Do pałacu dobudowano dwukondygnacyjny łącznik oraz salę gimnastyczną z zapleczem szatniowo-socjalnym. Zrewitalizowano również park, tworząc atrakcyjne miejsce spacerów i rekreacji.
Całkowity koszt inwestycji wyniósł około 20 mln złotych, a jej finansowanie pochodziło m.in. ze środków Powiatu Rzeszowskiego i budżetu państwa. Dzięki tym pracom pałac stał się nie tylko nowoczesną siedzibą Zespołu Szkół w Tyczynie, ale jednocześnie ważnym punktem turystycznym i kulturalnym regionu, otwartym dla zwiedzających i służącym lokalnej społeczności.
(s)
