Jednym z najważniejszych zadań zarówno samorządu jak i Terenowych Organów Administracji Wojskowej jest służenie mieszkańcom i Polsce Niepodległej – mówił Józef Jodłowski, Starosta Rzeszowski podczas uroczystości obchodów 100 – lecia TOAW, która odbyła się w Filharmonii Podkarpackiej. Starostwo Powiatowe w Rzeszowie było współorganizatorem tego wydarzenia.
Termin tych obchodów (październik) nie jest przypadkowy. Dokładnie 27 października 1918 r. Rada Regencyjna podpisała ustawę o powszechnym obowiązku służby wojskowej, która powoływała do życia okręgowe komendy uzupełnień (OKU) i powiatowe komendy uzupełnień (PKU), będące pierwszymi terenowymi organami władzy administracyjno-wojskowej w odrodzonej Polsce.
Ks. bp Jan Wątroba, ordynariusz rzeszowski, powiedział podczas homilii w kościele Garnizonowym: Tegoroczne obchody Terenowych Oddziałów Administracji Wojskowej odbywają się w dniu szczególnym, bo 22 października, czyli w rocznicę inauguracji pontyfikatu Świętego Jana Pawła II, który powiedział wtedy do wiernych ważne słowa: Nie lękajcie się!
Te słowa mają szczególne znaczenie, zwłaszcza w kontekście wojska i obronności.
Ważne fakty historyczne
Obchody 100 – lecia TOAW były okazją do tego, aby w skrócie przybliżyć bogatą historię Podkarpacia w kontekście zasług dla obronności kraju. O – jakże różnych – formacjach militarnych opowiadał Paweł Rejman, chorąży Związku Strzeleckiego „Strzelec”. Podajemy przykłady.
Okazuje się, że już podczas bitwy pod Grunwaldem (1410 r.) obecna była Chorągiew Przemyska. Historycy nie poświęcają jednak temu wiele miejsca, dlatego ten fragment historii jest mniej znany.
Równocześnie z rozbrajaniem wojsk austriackich w garnizonie rzeszowskim 1 listopada 1918 r. rozpoczęto formowanie pułku piechoty Ziemi Rzeszowskiej (17 Pułk Piechoty). Kadrę stanowili Polacy – oficerowie austriaccy. W listopadzie 1918 r. żołnierze zostali wysłani na odsiecz Lwowa w składzie Grupy podpułkownika Michała Tokarzewskiego – Karaszewicza.
Odpowiedzią na atak hitlerowskich Niemiec było sformułowanie Rzeszowskiego Batalionu Obrony Narodowej. Jednostką administracyjną i mobilizującą dla batalionu był 17 Pułk Piechoty w Rzeszowie. W kampanii wrześniowej 1939 walczył w składzie 3 Brygady Górskiej Strzelców.
Przykładem współczesnej, nowoczesnej formacji jest 21 Brygada Strzelców Podhalańskich. Od początku powstania jej żołnierze pełnili służbę w misjach w Syrii, Libanie i Bośni, Albanii i Kosowie. Podhalańczycy byli również dwukrotnie uczestnikami operacji „Iracka Wolność” podczas V i IX zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Iraku, a w okresie od września 2009 roku do maja 2010 roku pełnili służbę w ramach VI zmiany PKW ISAF w Afganistanie. W 2012 roku 1 batalion strzelców podhalańskich z Rzeszowa wystawił Taktyczne Zgrupowanie Bojowe "Charlie" w ramach XIII zmiany PKW Afganistan.
Dzięki decyzji Prezydenta RP
Święto TOAW było także okazją do nadania stopni oficerskich oraz uhonorowania zasłużonych osób m.in. medalem z okazji „100 – lecia Odzyskania Niepodległości”, medalem „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” oraz statuetką „Marszałek Piłsudski na kasztance”.
Szczególne znaczenie miało nadanie stopni oficerskich dla księży alumnów. W latach 1959 – 1990 władze komunistyczne siłą wcieliły do wojska ponad 3 tys. księży, aby zniechęcić ich do seminarium. Komuniści przegrali; powołanie zwyciężyło. Znamienne jest to, że musiało minąć aż tyle lat, aby ci księżą mogli otrzymać nominacje oficerskie. Ale, dzięki decyzji Prezydenta RP, doczekali się…
W obchodach 100 – lecia TOAW wzięli udział m.in:
- Józef Jodłowski, Starosta Rzeszowski (współorganizator wydarzenia)
- Adam Krzysztoń, Starosta Łańcucki (współorganizator wydarzenia)
- Ks. pb Jan Wątroba, Ordynariusz Rzeszowski
- Ewa Leniart, Wojewoda Podkarpacki
- Władysław Ortyl, Marszałek Województwa Podkarpackiego
- Wojciech Buczak, Poseł, wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Obrony Narodowej
- Jerzy Cypryś, przewodniczący Sejmiku Wojewódzkiego Podkarpackiego
- Płk. Mariusz Stopa, szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Rzeszowie (prowadzący uroczystość)
