Boguchwała

Oficjalna strona internetowa

www.boguchwala.pl

W skład Gminy wchodzi miasto Boguchwała oraz następujące sołectwa: Kielanówka, Lutoryż, Mogielnica, Niechobrz, Nosówka, Racławówka, Zarzecze, Zgłobień i Wola Zgłobieńska. Miasto Boguchwała liczy blisko 6 tys. mieszkańców. Zajmuje powierzchnię 8 km2. Gmina zaś rozciąga się na 89 km2 powierzchni, którą zamieszkuje przeszło 20 tysięcy mieszkańców.

Zabytki i znane miejsca sakralne

• Kościół parafialny pw. św. Stanisława w Boguchwale, późnobarokowy, datowany na pierwszą połowę XVIII w. Plebania z XIX w. wykonana jest w stylu klasycystycznym.
• Neogotycka kaplica grobowa Straszewskich w Boguchwale, wzniesiona w 1867 r. (kaplica grobowa dawnych właścicieli Boguchwały). Usytuowana jest na cmentarzu, częścią ołtarzową na północ. Po obu stronach krypty znajdują się wnęki ostrołukowe, a w nich posągi Matki Boskiej i św. Józefa.
• Kościół parafialny pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Niechobrzu, wybudowany w latach 1969 – 1971 (Sanktuarium Maryjne). Wizerunek matki Bożej Nieustającej Pomocy został pobłogosławiony przez św. Jana Pawła II w dniu 9 czerwca 1979 r. Dzięki uprzejmości ordynariusza księdza arcybiskupa Franciszka kardynała Macharskiego obraz został umieszczony w mieszkaniu Ojca Świętego i tam poświęcony. Koronacja łaskami słynącego obrazu miała miejsce w dniu 13 września 1987 r. Konsekracji kościoła dokonał również ks. bp Ignacy Tokarczuk 3 lipca 1977 r. Zostały wówczas umieszczone w ołtarzu relikwie świętych męczenników: św. Floriana, św. Stanisława oraz św. Andrzeja Boboli. Sanktuarium to jest miejscem spotkania z Matką, dlatego w jego otoczeniu powstał dom matki i park, w którym można odpocząć i nabrać sił. Znajdują się tam rzeźby stacji różańcowych wyrzeźbione w drewnie lipowym przez ludową artystkę Agatę Błażej. Od kilku lat Park Matki Bożej staje się także miejscem, w którym wystawiane jest plenerowe Misterium Męki Pańskiej.
• Kościół parafialny pw. św. Apostoła i św. Piotra i Pawła w Zgłobniu, wybudowany w 1741 r. staraniem księcia Teodora Konstantego Lubomirskiego. Obecny wygląd przybrał w latach 1913 – 1928 dzięki staraniom ówczesnego proboszcza Dzierzyńskiego i parafian. Jego wystrój wewnętrzny zachowujący cechy wczesnobarokowe, a nawet romańskie, w czasach przebudowy nabrał kolorytu swoistego neorenesansu. Na uwagę zasługuje olejny obraz Chrystusa Ukrzyżowanego znajdujący się w górnej części nastawy ołtarzowej.
• Kościół pw. Wszystkich Świętych w Zabierzowie, wzniesiony w 1719 r. przez księcia Jerzego Ignacego Lubomirskiego. W 1873 r. Dąmbscy – ówcześni właściciele wsi – dobudowali kaplicę z grobowcem swoich poprzedników. W 1909 r. dobudowano wieżę oraz kaplicę. Odnowiona została również polichromia, a w 1966 r. ołtarz główny i ołtarz św. Piotra.
• Kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła w Mogielnicy z figurką Matki Boskiej Fatimskiej w ołtarzu głównym – darem Papieża Jana Pawła II. Figurkę tę Ojciec Święty Jan Paweł II pobłogosławił na chwilę przed zamachem na swoje życie, jaki miał miejsce w dniu 13 maja 1981 r.
• Kapliczka św. Rocha w Zgłobniu powstała na początku XIX w. Charakteryzuje ją styl ludowy. Została wykonana z kamienia i cegły.

Zabytki kultury materialnej

• Zespół pałacowy Lubomirskich w Boguchwale, późnobarokowy, wzniesiony w połowie XVIII w. Obok niego zachowała się klasycystyczna oficyna z XIX w. oraz pozostałości ogrodzenia z bramą wjazdową z XIX w. Przy bramie znajduje się XVIII – wieczna kamienna figura św. Jana Nepomucena. Na uwagę zasługuje także zabytkowy park z XVIII w., założony w stylu francuskiego ogrodu geometryczno – krajobrazowego. Rezydencja Księcia Teodora Lubomirskiego w Boguchwale porównywana była często z założeniami wilanowskimi.
• Renesansowy dwór w Zgłobniu – najstarszy obiekt zabytkowy Gminy Boguchwała. Był kilkakrotnie przebudowywany. Datowany jest na lata 70 – te XVI w. i wiąże się z osobą Anny z Sieniawy Jordanowskiej – ówczesnej właścicielki wsi. Pod koniec XVIII w. dwór został przebudowany na spichlerz.
• Neoklasycystyczny, otoczony starodrzewiem dwór rodziny Straszewskich w Zgłobniu tzw. „nowy dwór”.
• Zespół dworski w Nosówce, na który składają się: dwór, czworak, spichlerz oraz dawny budynek gorzelni. Datowany jest na drugą połowę XIX w.
• Młyn wodny w Boguchwale z pierwszej połowy XIX w.
• Wpisany do rejestru zabytków spichlerz, wybudowany w pierwszej dekadzie XX w. Został zmodernizowany pod potrzeby centrum kulturalnego gminy. Inwestycja ta realizowana była w ramach większej inwestycji, dzięki której Boguchwała zyskała rynek usytuowany w sąsiedztwie założenia pałacowo-parkowego.

Podania i legendy

• W legendach o Boguchwale pojawia się motyw związany z istnieniem podziemnych korytarzy (lochów). Różne są jednak wersje dotyczące ich lokalizacji. Korytarze te miały rzekomo łączyć dwór z podziemiami tutejszego kościoła. Według innej legendy, przebiegały one poniżej koryta Wisłoka, pomiędzy Piotraszówką a Tyczynem. Domniemanym twórcą tajemnych przejść był Andrzej Ligęza – dawny właściciel wsi. Podobno w XIX w. odkopano znaczną część lochów. Później zostały one jednak zasypane. Nie są do końca znane motywy wybudowania systemu podziemnych tuneli. Mogła w nich znajdować schronienie przed najazdami wojsk tatarskich miejscowa ludność. Być może, korytarze te były wykorzystywane do prowadzenia prywatnych wojen.
• Legenda dotycząca nazwy Niechobrza wiąże ją ze słowami „nie chodź”. Miał to być bowiem teren pełen bagien i trzęsawisk. Często zdarzało się, że ludzie grzęźli w bagnie. Tonęły wozy, konie, a nawet ludzie. Mieszkańcy okolicznych wsi mieli ostrzegać zbliżających się słowami „nie chodź”, by zapobiec nieszczęściu. Inna wersja tej legendy mówi, że słowami „nie chodź” ostrzegano przed właścicielem tego majątku, który był złym i chciwym człowiekiem. Słowu „Niechobrz” przypisuje się także inne znaczenia – miało ono oznaczać właściciela dóbr ziemskich lub człowieka bojaźliwego.

Ciekawostka

• W 1921 r., zgodnie z wolą ostatniego właściciela Boguchwały – Zenona Suszyckiego, majątek dworski z pałacem w Boguchwale przekazano na cele naukowe. Z ziem majątku Boguchwała – Lutoryż utworzono wówczas Fundację Naukowo – Rolniczą im. Zenona i Wandy Suszyckich. Jej celem było podnoszenie kultury ekonomicznej oraz działalność na rzecz rozwoju rolnictwa. W 1933 r. na gruntach fundacji powstał Zootechniczny Zakład Doświadczalny (obecnie Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale).

Najważniejsze obiekty i miejsca rekreacji

• Basen otwarty – zespół basenów kąpielowych w Boguchwale

Inwestycje

• Specjalna Strefa Ekonomiczna – przeznaczona jest dla wszystkich firm z sektora przemysłu tradycyjnego z wyjątkiem produkcji wyrobów koncesjonowanych przez państwo, tj. alkoholu, wyrobów tytoniowych czy produkcji stali. Zezwolenie na działalność w strefie mogą także uzyskać niektóre firmy z sektora usług. Należą do nich: usługi informatyczne, usługi badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk przyrodniczych, technicznych, rachunkowości i kontroli ksiąg, usługi w zakresie księgowości (z wyłączeniem deklaracji podatkowych), usługi w zakresie badań i analiz technicznych oraz usługi centrów telefonicznych. Zezwolenie na działalność gospodarczą w specjalnej strefie ekonomicznej mogą uzyskać wszystkie firmy, bez względu na ich wielkość oraz kraj pochodzenia.