Trzebownisko

Oficjalna strona internetowa

www.trzebownisko.pl

W skład gminy Trzebownisko wchodzą następujące sołectwa: Jasionka, Łąka, Łukawiec, Nowa Wieś, Stobierna, Tajęcina, Terliczka, Trzebownisko, Wólka Podleśna i Zaczernie. Powierzchnia gminy wynosi 90 km² i zamieszkuje ją 21,5 tysiąca osób. Przez gminę przepływa rzeka Wisłok. W południowo-wschodniej części zachowało się koryto starego Wisłoka z licznymi meandrami.

 

Zabytki i znane miejsca sakralne

•Kościół parafialny pw. św. Onufrego w Łące, późnobarokowy, z 1713 r., ukończony w 1744 r. Z XVIII w. pochodzi urządzenie wnętrza, dzwonnica i ogrodzenie.

•Kościół pw. Narodzenia NMP w Zaczerniu, wybudowany w latach 1803 – 1806, z pięcioma ołtarzami oraz dwunastogłosowymi organami. Przy kościele znajduje się kaplica grobowa Jędrzejowiczów z 1885 r. wybudowana według projektu Tadeusza Stryjeńskiego.

•Kościół pw. Niepokalanego Serca NMP w Stobiernej powstały w 1891 r. Posiada drewnianą ambonę w kształcie łodzi rybackiej oraz późnogotycki posąg Madonny z Dzieciątkiem z początku XVI w.

•Zespół klasztorny Sióstr Służebniczek Starowiejskich w Jasionce z 1892 r. obejmujący kościół parafialny pw. św. Stanisława Kostki i dom zakonny.

•Kościół parafialny pw. św. Wojciecha w Trzebownisku z 1945 r. Poświęcenia kamienia węgielnego dokonał, pochodzący z Trzebowniska, Ksiądz Biskup Wojciech Tomaka.

•Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej i św. Ojca Pio w Terliczce, wzniesione w latach 1984 – 1988 jako wotum wdzięczności dla Matki Bożej Fatimskiej za ocalenie życia Ojca Świętego Jana Pawła II po zamachu w 1981 r.

 

Pałace, dwory i zespoły podworskie

•Barokowy pałac w Łące wzniesiony przez Lubomirskich na przełomie XVII i XVIII w. według projektu Tylmana z Gameren, w miejscu dawnego dworu obronnego Kostków datowanego na XVI w. Pałac został poddany przebudowie w latach 1763 – 1776. W 1853 r. Zofia z hr. Potockich utworzyła w pałacu zakład dla sierot. Oprócz pałacu zachowały się także ślady obwarowań, spichlerz, stajnie oraz XVIII – wieczna brama. Istnieją również pozostałości parku krajobrazowego z aleją dojazdową oraz fosą z drugiej połowy XVI w. Obecnie mieści się tu Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Opatrzności Bożej.

•Zespół dworski w Jasionce – aktualnie hotel „Ostoya” – zbudowany przez rodzinę Morskich w pierwszej połowie XIX w. Jest to budowla w typie romantycznym powstała prawdopodobnie przy udziale znakomitych architektów – Piotra Aignera i Fryderyka Baumana. W 1887 r. Jędrzejowiczowie dokonali rozbudowy dworu według planów Tadeusza Stryjeńskiego. W otoczeniu dworu znajduje się park krajobrazowy z końca XVIII w. Jego ozdobą jest okazały platan klonolistny mający w obwodzie 500 cm.

 

Pomniki i miejsca martyrologii

•Pomnik Poległych w I Wojnie Światowej wzniesiony w Zaczerniu w 1937 r.

•Pomnik ofiar pacyfikacji wsi w 1943 r. w Stobiernej.

•Pomniki poświęcone poległym w walce z hitlerowskim najeźdźcą w Wólce Podleśnej, Trzebownisku i Łące.

 

Podania i legendy

•Według legendy zakola Wisłoka to pozostałość po tym, jak rzeka „broniła” Królową Jadwigę przed zbójcami. Królowa została napadnięta w drodze z Łańcuta podczas przeprawy przez rzekę. Za każdym razem gdy rabusie zbliżali się do uciekających, ziemia zapadała się, a rzeka zmieniała bieg, wypełniając zapadliska wodą. Podobno dzięki temu możemy dzisiaj zachwycać się meandrami starego Wisłoczyska.

 

Ciekawostki

• Podczas prac archeologicznych w Terliczce natrafiono na drewnianą studnię datowaną na koniec IX w. p.n.e. Studnia z czasów kultury łużyckiej jest najstarszym tego typu obiektem w Polsce. Odkryto także kilka przedmiotów z epoki brązu, m.in. glinianą grzechotkę. Wydarzenie to miało miejsce w lipcu 2005 r.
• W 2007 r. w kościele parafialnym w Stobiernej podczas prac konserwatorskich odkryto późnogotycką rzeźbę Madonny z Dzieciątkiem, o cechach stylu Wita Stwosza. Postawiono hipotezę, że w Stobiernej zachowała się najstarsza w Europie realizacja z grupy Stwoszowskich Madonn z Dzieciątkiem en pied.

 

…UCZESTNIK ATAKU NA BELWEDER ZE STOBIERNEJ…

Jednym z czołowych spiskowców, którzy nocą 29 listopada 1830 r. wtargnęli do Belwederu był pochodzący ze Stobiernej Ludwik Nabielak. Był on również uczestnikiem walk pod Grochowem, Iganiami i Ostrołęką. Po 1831 roku powrócił na Podkarpacie w stopniu majora – ukrywał się m.in. w Szerzynach pod Jasłem. Wśród przyjaciół Nabielaka był Joachim Lelewel oraz Piotr Wysocki. Nabielak był także świadkiem na ślubie Adama Mickiewicza. Poznał również Cypriana Kamila Norwida.

 

Placówki muzealne

•Muzeum Regionalne Towarzystwa Przyjaciół Zaczernia.

 

Atrakcje turystyczne, rekreacja

• Kryta pływalnia „ Fala” w Nowej Wsi.
• Aeroklub Rzeszowski.
• „Szlakiem Starego Wisłoka” – szlak prowadzący wzdłuż starego koryta Wisłoka o długości 17 kilometrów z charakterystycznymi zakolami starorzecza. Szlak można pokonać pieszo lub na rowerze. Ścieżka ta nadaje się również do uprawiania crossu rowerowego.