Dynów, Gmina

Gmina Dynów

 

Herb Gminy Dynów

Oficjalna strona internetowa

http://www.gminadynow.pl/

W skład gminy wchodzi dziewięć wsi sołeckich: Bachórz, Dąbrówka Starzeńska, Dylągowa, Harta, Laskówka, Łubno, Pawłokoma, Ulanica, Wyręby. Obszar Gminy położony jest w karpackiej części dorzecza Sanu, na pograniczu Pogórza Dynowskiego i Przemyskiego. Gmina Dynów zajmuje powierzchnię 118 km2 i zamieszkuje ją blisko 7 tysięcy osób.

 

Zabytki sakralne

  • Neoromański kościół parafialny pw. św. Wojciecha w Bachórzu, wzniesiony w 1871 r.
  • Kościół parafialny pw. św. Zofii w Dylągowej, wybudowany w latach 1905 – 1910.
  • Kościół parafialny pw. św. Mikołaja Biskupa w Harcie, wzniesiony w latach 1779 – 1804, rozbudowany w 1889 r.
  • Kościół parafialny pw. Jana Chrzciciela w Łubnie, wzniesiony w 1927 r. według projektu Stanisława Majerskiego.
  • Kaplica grobowa Starzeńskich w Dąbrówce Starzeńskiej datowana na koniec XIX w. Obecnie jest częścią nowego kościoła parafialnego.
  • Grobowiec Skrzyńskich w Bachórzu, w tzw. Dębinie. Ma postać kopca – mauzoleum.
  • Cmentarz ukraiński w Pawłokomie.

 

Zabytki kultury materialnej

•Ruiny zamku w Dąbrówce Starzeńskiej wzniesionego przez Stadnickich w drugiej połowie XVI w., rozbudowanego w pierwszej połowie XVII w. Pierwotnie była to budowla o charakterze obronnym. Narożniki czteroskrzydłowego zamku wzmacniały niskie, prostokątne baszty – basteje. W drugiej połowie XIX w. Starzeńscy przekształcili zamek w rezydencję szlachecką. Wykorzystali mury skrzydła zachodniego, a także dwie narożne baszty. Zamek był w pełni użytkowany do 1939 r. Mieścił wiele dzieł sztuki oraz bibliotekę. Do 1945 r. był częściowo zamieszkały. Po spaleniu w 1947 r. pozostały tylko ruiny. Obecnie znajdują się tam pozostałości jednego skrzydła z dwoma basztami (królowej Bony i Firleja), fragmenty murów oraz ogród z drugiej połowy XVIII w., przekształcony w park krajobrazowy. W obrębie parku znajduje się neoromańska kaplica z końca XIX w.

•Zespół podworski w Bachórzu składający się z parku krajobrazowego z XVIII i XIX w., dworu z pierwszej połowy XIX w. oraz XIX – wiecznej oficyny dworskiej.

•Plebania grecko – katolicka w Bachórzu z 1848 r.

 

Podania i legendy

•Jednym z właścicieli Dąbrówki Starzeńskiej był Stanisław Stadnicki herbu Śreniawa – Starosta Zygwulski. Z powodu okrucieństwa, rozbojów, grabieży i licznych, prowadzonych przez niego wojen, zwany był Diabłem Łańcuckim. Pod koniec XVI w. Dąbrówka Starzeńska przeszła w ręce jego syna – Stanisława, który podobnie jak ojciec znany był z międzysąsiedzkich wojen i konfliktów. W zamku w Dąbrówce Starzeńskiej zamieszkał po swej ucieczce z oblężonego Łańcuta. W czasie prywatnej wojny ze Stanisławem Wapowskim – dziedzicem Dynowa i Nozdrzca – w 1629 r. za pomocą wybudowanych tam, tak zmienił bieg Sanu, że woda zalała grunty Wapowskiego w Nozdrzcu.

 

Ciekawostki

  • W Bachórzu lub jego okolicach, w okresie wpływów rzymskich (od. ok. 10 r. do ok. 371 r.) istniała faktoria handlowa kupców rzymskich. Kupcy ci tworzyli takie faktorie na północnym przedpolu Karpat, daleko poza granicą Cesarstwa Rzymskiego. Byli wśród nich chrześcijanie, którzy byli prawdopodobnie pierwszymi chrześcijanami na ziemiach polskich.
  • W latach 1377- 1425 Bachórz był stolicą okręgu – Districtus Bachoriensis. Jeszcze w XVI w. określany był mianem „miasteczka”.
  • August Starzeński – właściciel Dąbrówki Starzeńskiej udzielił na zamku schronienia przywódcom powstania styczniowego: generałowi Marianowi Langiewiczowi oraz Ludwikowi Mierosławskiemu. Na wieść o nadchodzących z Dynowa żandarmach zorganizował im ucieczkę.

 

…PODKARPACKI MIÓD SPADZIOWY…

Podkarpacki miód spadziowy został zarejestrowany w 2010 r. przez komisję Europejską jako chroniona nazwa pochodzenia. Oznacza to, że nazwa ta może być wykorzystywana wyłącznie do znakowania miodu spełniającego określone wymagania oraz produkowanego na określonym obszarze. Produkty te odznaczają się specyficznymi cechami wynikającymi z uwarunkowań obszaru geograficznego, na którym są wytwarzane. W tym przypadku są to: duża zawartość mikroelementów (m.in. magnezu, manganu, żelaza, miedzi, kobaltu, wapnia, fosforu) oraz duża zawartość cukrów prostych redukujących. Certyfikat ten jest gwarantem najwyższej jakości. Podkarpacki miód spadziowy może być zbierany jedynie na obszarze 17 nadleśnictw oraz Bieszczadzkiego i Magurskiego Parku Narodowego.  Z terenu powiatu rzeszowskiego obszarem tym objęto Nadleśnictwo Dynów.