Głogów Małopolski

Głogów Małopolski

Oficjalna strona internetowa

www.glogow-mlp.pl

Gmina Głogów Małopolski jest gminą miejsko – wiejską. Tworzyły ją Głogów Małopolski – miasto oraz sołectwa: Wysoka Głogowska, Budy Głogowskie, Styków, Przewrotne, Pogwizdów Stary, Hucisko, Zabajka, Rogoźnica, Wola Cicha, Lipie, Rudna Mała, Pogwizdów Nowy.  Od 1 stycznia 2020 Głogów Młp. jest większy o tereny Rogoźnicy, Woli Cichej i Zabajki (w sumie 7,17 km² i 1844 mieszkańców). Obecnie miasto zamieszkuje 6298 osób na powierzchni 13,73 km² .

 

Rynek i architektura miejska

•Rynek miejski w Głogowie Małopolskim wpisany w kształt kwadratu charakteryzuje się oryginalnym renesansowym układem urbanistycznym (plan miasta uchodzi za pierwsze w Polsce dzieło urbanistyczne doby renesansu). Rynek oraz sąsiadujące uliczki zabudowane są parterowymi domkami w stylu tzw. architektury małomiasteczkowej z okresu XIX i XX w. W rynku znajdują się: ratusz z XVIII w., figura Matki Boskiej oraz św. Floriana z XVIII w., głaz pamiątkowy Jana III Sobieskiego oraz pomnik walki i męczeństwa.

 

Zabytki sakralne

• Zespół kościoła parafialnego pw. Trójcy Przenajświętszej w Głogowie Małopolskim, wybudowany w latach 1876 – 1879.
• Pozostałości kościoła oraz klasztoru OO. Misjonarzy w Głogowie Małopolskim. Obiekty te zostały ufundowane przez Urszulę Lubomirską w XVIII w. W ich wnętrzach znajdował się cudami słynący Obraz Matki Boskiej Śnieżnej (Głogowskiej).
• Kościół parafialny pw. św. Antoniego w Przewrotnem, wybudowany w 1823 r. Jego wnętrze pochodzi z pierwszej połowy XIX w. Za ścianą prezbiterium znajduje się wzniesiona w drugiej połowie XIX w. kaplica grobowa Politalskich – dziedziców Przewrotnego.
• Kościół Parafialny pw. Matki Boskiej Różańcowej w Wysokiej Głogowskiej, murowany, wzniesiony w latach 1934 – 1940 (parafia istnieje od 1913 r.).
• XVII – wieczna kapliczka na cmentarzu w Przewrotnem zwana „ latarnią umarłych”.
• Kapliczka upamiętniająca ofiary trzykrotnej pacyfikacji Przewrotnego, w latach 1942-1943. W 1966 r. odsłonięto pomnik ku czci ofiar faszyzmu. W 1972 r., w uznaniu zasług w walce z wrogiem, Przewrotne zostało odznaczone Orderem Krzyża Grunwaldu II klasy.

 

Zabytki kultury materialnej

•Dwór w Przewrotnem – obiekt w stylu klasycystycznym, wybudowany przed 1823 r. Jest to budowla parterowa, murowana, wzniesiona na planie prostokąta i nakryta czterospadowym dachem z powiekami. Położona jest wśród pozostałości dawnego parku krajobrazowego. Przed dworem stoi kamienna figura św. Antoniego z 1912 r. Zachowały się też pozostałości betonowej lodowni z lat dwudziestych minionego wieku oraz staw.

 

Pomniki i miejsca martyrologii

•Pomnik poświęcony pomordowanym Żydom w Borze Głogowskim. Znajduje się w lesie, nieopodal miejsca zbiorowych mogił kilku tysięcy rzeszowskich Żydów i kilkuset Polaków, rozstrzelanych przez okupanta w latach 1942 – 1944. W jego sąsiedztwie jest obelisk postawiony w miejscu zabójstwa wybitnego działacza Ludowego Władysława Kojdra.

•Figurka Matki Boskiej w Głogowie Małopolskim wystawiona przez Księżną Urszulę Lubomirską w drugiej połowie XVIII w. Na jej postumencie znajduje się tablica ufundowana przez społeczeństwo Głogowa Małopolskiego, upamiętniająca 500 – lecie bitwy pod Grunwaldem.

 

Osobliwości przyrodnicze

•Pomnik przyrody „Czarny Staw” – zbiornik wodny znajdujący się na płn. – zach. obrzeżach Głogowa Małopolskiego, w kompleksie leśnym dawnej Puszczy Sandomierskiej. Legenda mówi, że „Czarny Staw” nie ma dna.

 

Podania i legendy

•Z Głogowem Małopolskim związana jest legenda o „studzience” i klasztorze. Według niej „Studzienka” czyli kapliczka z cudowną wodą została wybudowana w miejscu, w którym Matka Boska objawiła się żebrakom. Poleciła im, by udali się do właściciela tutejszego zamku i przekazali mu jej życzenie. Dotyczyło ono wybudowania klasztoru. Tak też się stało. Księżna Lubomirska ufundowała klasztor wraz z kościołem. W czasie odpustów po cudowną wodę przychodziło w to miejsce mnóstwo ludzi. Przynosili z sobą „kołtuny, w których ukrywał się ból i choroba”. Na kolanach obchodzili kapliczkę, następnie wodą obmywali obolałe miejsca. Z wdzięczności wrzucali do studni drobne pieniążki. Monety wydobyte podczas czyszczenia studzienki użyto do odlewu dzwonu. Podobno było ich „kilka garncy”. Woda posiadała swoją moc rzekomo do momentu, w którym wykorzystano ją do uleczenia psa. W XVIII w. obok kapliczki wybudowano kościół filialny.

 

Ciekawostki

• Ozdobą dóbr głogowskich był niegdyś zespół pałacowy wybudowany w 1727 r. dla Jana Kazimierza i Urszuli z Branickich Lubomirskiej. W 1740 r. na skraju Rudnej Małej Urszula Lubomirska wzniosła letnią rezydencję „Retyradę”. Romantyczny park, wzorowany na ogrodach włoskich uchodził za pierwszą tego typu kompozycję w Polsce. Trudno dzisiaj odnaleźć ślady dawnego założenia tej posiadłości. Głogów Małopolski sławny był także z fabryki złotników głogowskich, „których równe mnóstwo w Rzeszowie i znaczny swym towarem handel w niemieckich prowadzą państwach.”
• W Głogowie Małopolskim znajduje się, wzniesiony przez J. K. Lubomirskiego, w latach 1726-1727, budynek dawnego pałacu. Był on wielokrotnie przebudowywany i dawno utracił ślady swej świetności. Został wzniesiony na planie czworoboku z dziedzińcem pośrodku. Na dziedzińcu znajdował się kwadratowy basen, natomiast od południa rozciągał się park krajobrazowy powstały na bazie ogrodu pałacowego. Fragmentem dawnego założenia parkowego jest park miejski „Grabina”. Budynek był zagospodarowany na cele przemysłowe. W latach 1906 – 1910 powstała w nim Pierwsza Galicyjska Przędzalnia Lnu i Konopi założona przez Franciszka Weissa. Tradycja te kontynuowała fabryka „Technitex”.

 

Atrakcje turystyczne, rekreacja

• Ludowy Klub Jeździecki „Zabajka” powstały w 1978 r.
• Klub Jeździecki w Leśnej Woli
• Kryta pływalnia „Wodnik” w Głogowie Młp.
• Zbiorniki wodne na płn. – zach. krańcach Głogowa Małopolskiego i w Lipu , tereny rekreacyjno – sportowe w Hucisku
• Ośrodek Strzelecki Polskiego Związku Łowieckiego w Borze Głogowskim. Prowadzi do niego boczna droga od trasy Rzeszów – Głogów Małopolski. Teren obiektu obejmuje: dworek myśliwski, budynek gospodarczy, parking oraz sześć osi do strzelań myśliwskich. Przy wejściu znajduje się kapliczka św. Huberta upamiętniająca 70 – lecie powstania Polskiego Związku Łowieckiego. W 1998 r. kapliczka została wzbogacona o dzwon, na którym wyryto herb Polskiego Związku Łowieckiego oraz słowa Papieża Jana Pawła II – „Dbajcie o ojczystą przyrodę” – skierowane do leśników i myśliwych podczas spotkania w Krośnie w 1997 r.
• Strzelnica STRZELKA w Zabajce.

 

…SWÓJ NIEZNANY…

Bohaterem filmu „Swój Nieznany” jest pochodzący z Głogowa Małopolskiego Franciszek Kotula – historyk, muzealnik i etnograf. Fabularyzowany dokument opowiada historię Franciszka Kotuli – pasjonata kultury i duchowości polskich chłopów, który przed i po II wojnie światowej docierał do najdalszych miejsc Rzeszowszczyzny, by ją poznawać i opisywać. Franciszek Kotula pozostawił po sobie wiele naukowych publikacji oraz cenne zbiory sztuki ludowej, które przyczyniły się między innymi do powstania Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie. Zostało ukazanych wiele dotychczas nieznanych faktów z jego życia, głównie dzięki korzystaniu z takich źródeł, jak jego dom rodzinny i prywatne archiwum.