W 2006 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił 30 maja Dniem Rodzicielstwa Zastępczego. Święto to ma na celu zwrócenie uwagi na los porzuconych i osieroconych dzieci oraz propagowanie idei rodzin zastępczych. Powiat Rzeszowski wraz z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie od lat włącza się w obchody i popularyzację tej tak bardzo istotnej tematyki.
W podlegającym Powiatowi Rzeszowskiemu Powiatowemu Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie, w 2012 roku, powołano Zespół do spraw pieczy zastępczej, w skład którego wchodzą przeszkoleni koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej, psycholodzy i pracownicy socjalni. Służą oni pomocą i wsparciem osobom, które chcą zapewnić dotkniętym przez los dzieciom ciepło domowego ogniska, miłość i prawidłowy rozwój.
– W pierwszej kolejności staramy się, by dzieci które z różnych powodów nie mogą przebywać z biologicznymi rodzicami trafiały do rodzin zastępczych, w drugiej dopiero kolejności do placówek opiekuńczo-wychowawczych zwanych domami dziecka. Jest udowodnione, że dziecko najlepiej rozwija się w środowisku rodzinnym. Zachęcamy do podjęcia się roli rodziny zastępczej i wspieramy takie rodziny na każdym kroku. Bo to wielka radość dawania dziecku miłości, której zostało pozbawione, ale też wielkie wyzwania i odpowiedzialność – mówi Agnieszka Gabrowska, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie.
W myśl obecnie obowiązujących przepisów, piecza zastępcza jest sprawowana w sytuacji, gdy biologiczni rodzice nie mogą z różnych powodów zapewnić swym niepełnoletnim dzieciom właściwego wychowania i opieki. Piecza jest sprawowana zarówno w formie rodzinnej (rodziny zastępcze spokrewnione, rodziny zastępcze niezawodowe i zawodowe, rodzinne domy dziecka), jak również instytucjonalnej poprzez placówki opiekuńczo-wychowawcze.
– Wspieranie pieczy zastępczej to jedno z niezwykle istotnych zadań Powiatu Rzeszowskiego. Robimy wszystko, by dzieci i młodzież, które nie mogą być z różnych powodów wychowywane przez biologicznych rodziców, miały zapewnione jak najlepsze warunki bytowe i wychowawcze, by wychowywały się w warunkach rodzinnych, by miały odpowiedni start życiowy – zapewnia Starosta Rzeszowski Krzysztof Jarosz. W 2018 roku Powiat Rzeszowski zdobył I miejsce w kategorii „mała inicjatywa” za projekt „Rodzina niejedno ma imię – Dzień Rodzicielstwa Zastępczego” realizowany przez Organizatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej w konkursie „Kreator zmian społecznych 2017” organizowanym przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej.
Według stanu na koniec grudnia 2023 roku w Powiecie Rzeszowskim funkcjonowały 53 rodziny zastępcze, w których umieszczonych było 79 dzieci. Funkcjonują trzy rodzinne domy dziecka z czternaściorgiem dzieci, 18 rodzin zastępczych niezawodowych (26 dzieci), 31 rodzin zastępczych spokrewnionych (36 dzieci) i jedna rodzina zastępcza zawodowa (3 dzieci).
W 2023 roku powstało 10 rodzin zastępczych, gdzie umieszczono 11 dzieci, dwoje zostało umieszczonych w rodzinnym domu dziecka. W tym okresie dwoje dzieci zostało przysposobionych, troje umieszczonych w innych rodzinach zastępczych, 1 dziecko powróciło do rodziców biologicznych, 1 dziecko zostało umieszczone w instytucjonalnej pieczy zastępczej, 5 wychowanków usamodzielniło się, zaś trzy rodziny zastępcze zostały rozwiązane.
Rodziny zastępcze są objęte różnymi i wszechstronnymi formami wsparcia. Zapewniona jest im pomoc prawna i psychologiczna, fachowe poradnictwo. W stałym kontakcie z nimi są koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej, stale podnoszący swoje kwalifikacje. PCPR w Rzeszowie wspiera osoby sprawujące pieczę zastępczą w wykonywaniu podstawowych zadań, jakimi są: zapewnienie dzieciom odpowiednich warunków wychowawczych, podtrzymywanie pozytywnych relacji z biologicznymi rodzicami i innymi bliskimi członkami rodziny, dążenie do powrotu dziecka pod opiekę rodziny.
Do zadań Zespołu do spraw rodzinnej pieczy zastępczej należą także kwalifikacje kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, organizacja szkoleń dla kandydatów i istniejących rodzin zastępczych, prowadzenie grup wsparcia oraz zajęć z dziećmi. Osoby zainteresowanie stworzeniem rodziny zastępczej mogą się kontaktować z Zespołem do spraw rodzinnej pieczy zastępczej pod numerem tel. (17) 859 48 23, 519 585 391.
Na terenie powiatu rzeszowskiego funkcjonują również – w ramach instytucjonalnej pieczy zastępczej – trzy placówki opiekuńczo-wychowawcze: Dom dla Dzieci i Młodzieży „Przystań” w Tyczynie oraz w Łące Dom Opatrzności dla Dzieci i Młodzieży oraz Dom dla Dzieci i Młodzieży „Nadzieja” dysponujący łącznie 42 miejscami. W zeszłym roku z grona ich wychowanków usamodzielniło się 10 osób, dwoje dzieci wróciło do rodzin biologicznych, dwoje umieszczono w rodzinie zastępczej, trójkę przekazano rodzinie adopcyjnej, jedno zostało umieszczone w domu pomocy społecznej dla dzieci.
(s)
