29 października 1944 roku żołnierze 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka zdobyli Bredę – stolicę Brabancji Północnej w Holandii. Jednym z dowódców polskich oddziałów bezpośrednio wyzwalających miasto był pochodzący z Sokołowa Małopolskiego płk Władysław Dec.
Władysław Dec urodził się 13 lutego 1898 roku w chłopskiej rodzinie. W 1916 roku zdał maturę w rzeszowskim Seminarium Nauczycielskim i został powołany w stopniu podporucznika piechoty do wojska austriackiego. Brał udział w I Powstaniu Śląskim. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w stopniu kapitana został oficerem sztabowym 23. Dywizji Piechoty, później – awansowany do stopnia majora – służył w 81. pułku strzelców grodzieńskich, następnie w Ministerstwie Spraw Wojskowych.
W kampanii wrześniowej był kwatermistrzem Grupy „Stryj” walczącej w ramach Armii „Karpaty”. Przedostał się na Węgry, następnie do Francji. Brał udział w walkach o Narvik w Norwegii, później został m.in. kwatermistrzem 1. Dywizji Pancernej. Brał udział w walkach w Normandii, wyzwalał Francję, Belgię i Holandię. W stopniu pułkownika był zastępcą dowódcy 3. Brygady Strzelców, która bezpośrednio szturmowała Bredę. Po wojnie wrócił do Polski, kilka lat pracował w Biurze Historycznym Wojska Polskiego, gdzie zajmował się badaniami nad dziejami Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Wydał wspomnienia „Narwik i Falaise”. Był odznaczony orderem Virtuti Militari. Zmarł 21 listopada 1965 roku w Warszawie, pochowany został na Powązkach Wojskowych. Władysław Dec jest patronem jednej z ulic w Sokołowie Małopolskim.
Z ziemią rzeszowską związanych było wielu żołnierzy i oficerów 1. Dywizji Piechoty, wyzwalającej m.in. Bredę. Sam generał Stanisław Maczek mieszkał w Rzeszowie w latach 1938-39 dowodząc stacjonującą tu 10. Brygadą Kawalerii. Zastępcą dowódcy 1. Dywizji Pancernej był rzeszowianin, płk Kazimierz Dworak, zaś dowódcą wchodzącej w skład dywizji 3. Brygady Strzelców płk (po wojnie generał) Franciszek Skibiński, przed wojną szef sztabu “rzeszowskiej” 10. Brygady Kawalerii. Dowódcą wchodzącej w skład dywizji 10. Brygady Kawalerii Pancernej (także szturmującej Bredę) był natomiast płk Tadeusz Majewski, m.in oficer rzeszowskiego 17. pułku piechoty i wykładowca Centralnej Szkoły Czołgów w Żurawicy.
Mimo upływu 80 lat pamięć i wdzięczność dla Polaków za wyzwolenia ich miasta są bardzo żywe wśród mieszkańców Bredy. W dniach poprzedzających rocznicę kibice miejscowego NAC Breda przygotowali okolicznościowe oprawy w języku polskim, piłkarze grali w specjalnie przygotowanych koszulkach, zaś poprzedzający uroczyste obchody wyzwolenia mecz ligowy rozpoczął kopnięciem piłki ostatni żyjący weteran 1. Dywizji Pancernej, 101-letni kapitan Eugeniusz Niedzielski.
(s)
